Η φυσικοθεραπεία που ασχολείται με τη λειτουργική αποκατάσταση των νευρολογικών ασθενών , είναι ένας επιστημονικός κλάδος που αναπτύχτηκε και εξελίχθηκε ραγδαία ιδιαίτερα τα τελευταία 40-50 χρόνια , μέ την ανάπτυξη τών ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜΩΝ .
Πρόκειται για ένα διεπιστημονικό πεδίo , που συνεργάζεται και αλληλεπιδρά , με πολλούς τομείς όπως:
- Την μηχανική
- Την φυσική, τη χημεία
- Τα μαθηματικά
- Την ιατρική (κυρίως της νευρολογίας)
- Τη γενετική
- Την επιστήμη των υπολογιστών
- Τη ψυχολογία
- Τη φιλοσοφία κ.α.
Αυτό το πλήρες και διευρυμένο επιστημονικό πεδίο, με τις διαφορετικές προσεγγίσεις για τη λειτουργία του Νευρικού Συστήματος , έχει δώσει άλλη δυναμική στη λειτουργική νευρολογική αποκατάσταση, μέσω νέων μορφών φυσικοθεραπευτικής προσέγγισης.
Την δεκαετία 1975-1985 αναπτύχθηκε στην Ιταλία και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή της Τοσκάνης, Lucca- Pisa -Barga, μια νέα «μέθοδος» φυσικοθεραπευτικής αντιμετώπισης των νευρολογικών ασθενών.
Ιδρυτής- εμπνευστής και «πατέρας» αυτής της ιδιαίτερης νευρολογικής προσέγγισης ο αείμνηστος Dott. Luigi Grimaldi . (L. Grimaldi , M. Fantozzi , P. Marri , P. Lippi , G. Catelani).
Ένας από τους πρώτους μαθητές του Dott. Luigi Grimaldi , είχα την τιμή να είμαι και εγώ, ολοκληρώνοντας τη φοίτησή μου στο πανεπιστήμιο της Ρώμης La SAPIENZA , με την πτυχιακή μου εργασία το 1985 , με τίτλο, «Evocazione dei componenti motori assenti , nelle lesioni del Sistema Nervoso Centrale». Δηλαδή: επίκληση των κινητικών συστατικών που απουσιάζουν σε βλάβες του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Η συγκεκριμένη πτυχιακή ήταν η δεύτερη εργασία που παρουσίαζε και τεκμηρίωνε επιστημονικά αυτή τη νέα «μέθοδο» Νευρολογικής Φυσικοθεραπευτικής προσέγγισης στην Ιταλία.
Η μέθοδος Grimaldi , προτείνει ότι στη λειτουργική νευρολογική αποκατάσταση, η θεραπευτική παρέμβαση πραγματοποιείται μέσω της άσκησης.
Έχει σαν στόχο να δημιουργήσει νέες και διαφορετικές κινητικές συμπεριφορικές μορφές , που μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά:
- Στη μείωση της σπαστικότητας.
- Στην ανάκτηση της δύναμης (κινητικός έλεγχος).
- Στη δημιουργία νέου κινητικού συντονισμού.
- Στη διατήρηση του νέου κινητικού συντονισμού (κινητική μάθηση)
Η άσκηση- χειρισμός της μεθόδου είναι μια τεχνική φυσικοθεραπείας, manovra Grimaldi ( A.M.S.T.) η οποία προκαλεί μυϊκή βράχυνση με ταυτόχρονη διέγερση σε διάταση του ίδιου μυός και αντιστρόφως, μέσω συγκεκριμένης ταλάντωσης.
Ο σκοπός της , είναι να αναγκαστεί ο μύς να αναζητήσει νέα κατώφλια του τονικού αντακλαστικού της διάτασης (μυοτατικό αντανακλαστικό) και κατά συνέπεια νέα χαρακτηριστικά στοιχεία της κίνησης.
Ο χειρισμός λοιπόν AMST του Grimaldi, όταν εφαρμόζεται στο κινητικό μυικό σύστημα του ανθρώπου, στοχεύει να προκαλέσει αστάθεια στο πεδίο πληροφοριών, δηλαδή μια « πληροφοριακή καταστροφή »στο αισθητήριο σύστημα.
Το αποτέλεσμα είναι μια πολύ κρίσιμη διαταραχή, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ΑΣΤΑΘΕΙΑ της νευρονικής ροής των πληροφοριών, απαραίτητη για τον έλεγχο της κίνησης.
Η συγκεκριμένη αστάθεια του πεδίου πληροφοριών, μπορεί να γίνει αντιληπτή από οποιοδήποτε όργανο υποδοχέα (ιδιοδεκτικό, απτικό, οπτικό κ.α.). Αντιμέτωπο πλέον το νευρικό σύστημα με αυτή τη διαταραχή-αστάθεια, είναι υποχρεωτικά αναγκασμένο, βάση της φυσιολογικής λειτουργίας του, να παράγει νέες διαφορετικές αμετάβλητες σχέσεις.
Νέες μορφές δηλαδή της κίνησης τροποποιώντας απαραιτήτως, τυχόν στερεότυπες κινητικές συμπεριφορές.
Ο χειρισμός (manovra) AMST λοιπόν, προκαλεί βράχυνση στον επιλεγμένο μυ, κατά τη στιγμή που θα έπρεπε να αναπτυχθεί μυϊκή τάση, λόγω της διάτασης. Με αυτό το τρόπο προκαλείται αποτυχία μυϊκής συστολής.
Αυτό συμβαίνει γιατί ενώ ο ίδιος μυς υφίσταται δυνάμεις διάτασης, δεν μπορεί (δε προλαβαίνει) να εισέλθει στη περιοχή ενεργοποίησης της τάσης , λόγω της περιοδικότητας της ταλάντωσης που του εφαρμόζεται, και τον βραχύνει.
Φυσιολογικά η ενέργεια που απορροφάται και συσσωρεύεται από τη διάταση του μυός, συνήθως, μετατρέπεται σε ηλεκτρική δραστηριότητα στα νευρωνικά σήματα και στη συνέχεια ενισχυμένη, μετατρέπεται σε μυϊκή τάση-δύναμη. Όμως στη περίπτωση του χειρισμού Grimaldi η φυσιολογική αντίδραση, εμποδίζεται από τη ταυτόχρονη βράχυνση που υφίσταται ο μυς.
Αυτή η ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ μπορεί από μόνη της να καθορίσει την έναρξη-εμφάνιση ενός ΝΕΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ των συστατικών στοιχείων της κίνησης , που θα οδηγήσει στην ανάπτυξη ενός διαφορετικού καναλιού μετάδοσης της κίνησης.
Οι σημαντικές προκλητές αλλαγές που μεταφέρονται μέσω της ευαισθησίας των υποδοχέων των νευρομυικών ατράκτων, στο Περιφερικό και στη συνέχεια στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, κατά τη διάταση με ταυτόχρονη βράχυνση του ίδιου μυός , που υφίσταται το χειρισμό (AMST) , έχει τα εξής αποτελέσματα στη νέα κίνηση που εμφανίζεται:
- Αύξηση του εύρους κίνησης.
- Αύξηση της δύναμης της κίνησης.
- Αύξηση της ταχύτητας εκτέλεσης της κίνησης.
- Αύξηση της αντίστασης στην επανάληψη της κίνησης.
- Εμφάνιση νέων εκούσιων κινήσεων που προηγουμένως απουσίαζαν.
- Εμφάνιση νέων τροχιών κίνησης.
- Μείωση της υπερτονίας στους υπερτονικούς μύες.
- Εμφάνιση κίνησης στους συνεργικούς και ανταγωνιστές μύες.
Η εφαρμογή αυτής της μεθόδου όλα αυτά τα χρόνια σε ασθενείς με νευρολογικά προβλήματα, έχει δώσει εξαιρετικά και άμεσα αποτελέσματα (κινητικός έλεγχος). Αυτό συμβαίνει ανεξαρτήτου χρόνου εγκατάστασης του προβλήματος και βαρύτητας. Οι αλλαγές στη λειτουργική κινητική συμπεριφορά, τόσο τμηματικά όσο και στο σύνολο
(βάδισμα κ.α.) είναι αντιληπτή από τον ασθενή από την πρώτη κιόλας συνεδρία.
Η βελτίωση συνεχίζεται και διατηρείται χρονικά (κινητική μάθηση),τροποποιώντας το παθολογικό μοντέλο κίνησης, με την ανάπτυξη και εδραίωση ενός νέου μοντέλου, που αλλάζει και εξελίσσει τη κίνηση και άρα τη ζωή του ασθενή.
